Ở thị trường chứng khoán Việt Nam, các nhà đầu tư thường xuyên nghe đến cụm những cụm từ như: xác định dòng tiền, kỹ thuật phân tích dòng tiền, chiến lược giao dịch theo dòng tiền,… Vậy dòng tiền ở đây là gì?
Có rất nhiều người hiểu nhầm dòng tiền ở đây chính là dòng tiền từ hoạt động kinh doanh, đầu tư, tài chính trong bảng lưu chuyển tiền tệ của báo cáo tài chính doanh nghiệp. Sự thật không phải thế! Dòng tiền ở đây chính là khối lượng khớp lệnh từng phiên của một cổ phiếu hay chỉ số chứng khoán nào đó.
Để hiểu rõ hơn về cách xác định, phân tích và xây dựng chiến lược giao dịch theo dòng tiền như thế. Bạn nên đọc kỹ bài viết này nhé!
1. Nguồn gốc hình thành khái niệm dòng tiền
Có rất nhiều giải thích về nguồn gốc hình thành khái niềm dòng tiền (hay khối lượng giao dịch) nhưng để chọn ra phương pháp quan tâm nhiều nhất đến khối lượng giao dịch đầu tiên nhất, cụ thể nhất,…Không thể là lý thuyết nào khác ngoại trừ phương pháp VSA – Volume Spread Analysis.
Giả thiết của phương pháp VSA này là việc giá cổ phiếu dịch chuyển là do tác động những tay to chi phối cung, cầu cổ phiếu hoặc cả thị trường. Những tay to này còn có nhiều tên gọi khác nhau như: nhà tạo lập, đội lái, nhà cái,… Những tay to này có rất nhiều tiền cũng như kiến thức, họ là những người làm chủ cuộc chơi và những nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ thì có thể kiếm tiến trên thị trường bằng cách nương theo họ, đón những cơn sóng mà họ tạo ra.
Trước khi đi vào cách thức giao dịch theo phương pháp này, chúng ta nhắc qua 1 chút về tác giả của phương pháp này. Có 3 cái tên được cân nhắc đó là: Jesse Livermore, Richard Wyckoff và Tom Williams.
Jesse Livermore đã từng đề cập đến một lý thuyết dựa trên những hành vi thao túng thị trường, ông cũng đã ứng dụng nó trong sự nghiệp giao dịch của mình nhưng ông chưa đưa ra được phương pháp cụ thể.
Richard Wyckoff đã đề xuất ý tưởng “hợp nhất” sau khi phỏng vấn hàng loạt các Trader, nhằm giải thích các giai đoạn của thị trường bao gồm tích lũy, tăng trưởng, phân phối, và suy giảm.
Tom Williams phát triển phương pháp dựa trên ý tưởng của Wyckoff và đặt ra tên của nó là phương pháp Phân tích VSA.
2. VSA đã phân tích dòng tiền như thế nào?
Ở phần trên chúng ta có đề cập về giá cổ phiếu chuyển động theo 4 giai đoạn: Tích lũy, Tăng trưởng, Bão hòa và Suy thoái.
Đặc điểm về sự biến động giá và khối lượng ở từng giai đoạn như sau:
– Tích lũy: đồ thị trong xu hướng đi ngang, biên độ giá hẹp, kèm theo đó là thanh khoản ở mức thấp.
– Tăng trưởng: đồ thị đang trong xu hướng tăng, biên độ giá mở rộng, thanh khoản tăng mạnh.
– Bão hòa: đồ thị chững lại đà tăng bắt đầu đi ngang, biên độ giá vẫn lớn, thanh khoản ở mức cao.
– Suy thoái: đồ thị vào xu hướng giảm điểm, biên độ phiên giảm lớn, thanh khoản lúc đầu sẽ cao cho đến khi cung cạn dần.
Đó là câu chuyện trên đồ thị, câu chuyện đằng sau bức tranh đó là:
Bước 1: Nhà cái mua vào cổ phiếu khi giá của chúng còn rẻ, đây là quá trình giá tích lũy thời gian có thể kéo dài từ 3 đến 6 tháng hoặc lâu hơn.
Bước 2: Nhà cái sẽ đẩy giá tăng lên và gây sự chú ý nhà đầu tư nhỏ lẻ bằng những thông tin tốt, kết quả lợi nhuận tích cực,…Và một số người bắt đầu mua vào trong quá trình giá tăng này.
Bước 3: Đến khi đủ lượng lớn nhà đầu tư nhỏ lẻ bắt đầu mua vào thì tay to sẽ đồng thời bán cổ phiếu dần dần – gọi là quá trình phân phối. Khi giá tăng mạnh khiến các nhỏ lẻ hưng phấn nhất cũng chính là lúc quá trình phân phối hoàn thành.
Bước 4: Sau khi nhà cái được phần lớn cổ phiếu thì họ cũng rút lui, chỉ còn các nhỏ lẻ ở lại cầm cổ phiếu với nhau, đến khi hết cầu và không có lực đỡ từ dòng tiền lớn thì giá cổ phiếu sẽ giảm không phanh. Đôi khi còn có lực đạp giá bằng cách đẩy cung từ nhà cái để ép giá giảm sâu. Đây là quá trình cuối cùng – đạp giá, là lúc những người mua phải giá cao trở thành những người bị kẹp hàng và thua lỗ. Cuối cùng khi giá giảm đủ sâu, các nhà cái có lời thì họ bắt đầu quá trình thu gom cổ phiếu ở mức giá thấp và chu kỳ lại tiếp tục.
Vậy có cách nào để nhà giao dịch kiếm được tiền?
Hãy nhớ rằng cổ phiếu không có tạo lập, nhà cái, đội lái,… thì sẽ thanh khoản rất thấp, kém sôi động và giá cứ nằm yên 1 chỗ. Vì thế đây cũng là một bộ phận giúp thị trường sôi động hơn, tất nhiên giao dịch có rủi ro nên nhà giao dịch tập cách kiềm chế lòng tham và phân tích những cơ hội nào đáng tham gia và cơ hội nào không.
Để kiếm tiền từ giao dịch, nhà giao dịch cần xác định được thời điểm chuyển giao giữa chu kỳ tích lũy lên chu kỳ tăng trưởng. Đó là khung thời gian thích hợp nhất để đầu tư.
Giai đoạn này có 2 đặt điểm là: (1) Thoát khỏi nền giá tích lũy trước đó và (2) Thanh khoản ở phiên bứt phá vượt hơn 1.5 lần khối lượng trung bình 20 phiên.
