TBCKVN – Độc giả hỏi: Cổ tức là gì? Tại sao các công ty lại chi trả cổ tức? Ngày trả cổ tức được quy định như thế nào?…
Cổ tức là gì?
Cổ tức là chia thưởng từ một phần thu nhập của công ty và được trả cho một nhóm cổ đông. Cổ tức được quyết định và quản lý bởi ban giám đốc của công ty, và chúng phải được các cổ đông chấp thuận thông qua quyền biểu quyết của họ. Cổ tức có thể được chi trả dưới dạng thanh toán bằng tiền mặt, dưới dạng cổ phiếu hoặc tài sản khác, nhưng hình thức chi trả cổ tức bằng tiền mặt là phổ biến nhất.
![]() |
Chi trả cổ tức
Cổ tức là phần thưởng trả cho các cổ đông vì khoản đầu tư vào vốn chủ sở hữu của công ty và nó thường bắt nguồn từ lợi nhuận ròng của công ty. Mặc dù phần lớn lợi nhuận được giữ trong công ty dưới dạng thu nhập giữ lại, là số tiền được sử dụng cho các hoạt động kinh doanh đang diễn ra và trong tương lai, phần còn lại có thể được chia cho các cổ đông dưới dạng cổ tức. Tuy nhiên, đôi khi các công ty vẫn có thể chi trả cổ tức ngay cả khi họ không đạt được lợi nhuận kinh doanh như mong muốn. Họ có thể làm như vậy để duy trì hồ sơ theo dõi việc thực hiện chi trả cổ tức thường xuyên.
Hội đồng quản trị có thể chọn phát hành cổ tức thông qua các khoảng thời gian khác nhau và với tỷ lệ chi trả khác nhau. Cổ tức có thể được trả theo lịch trình như hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm. Ví dụ, nhà bán lẻ hàng đầu thế giới Walmart Inc. (WMT) và Unilever PLC ADR (UL) thực hiện chi trả cổ tức đều đặn hàng quý. Ngoài ra, các công ty cũng có thể phát hành cổ tức đặc biệt không theo định kỳ. Bởi hiệu quả kinh doanh cực tốt và triển vọng tài chính được cải thiện, tập đoàn công nghệ Microsoft Corp (MSFT) đã công bố mức cổ tức đặc biệt là 3 đô la Mỹ cho mỗi cổ phiếu vào năm 2004, cao hơn nhiều so với mức cổ tức hàng quý thông thường nằm trong khoảng từ 8 đến 16 cent mỗi cổ phiếu.
Các công ty trả cổ tức
Các công ty lớn có lợi nhuận lớn thường là những công ty trả cổ tức tốt nhất. Các công ty này có xu hướng chi trả cổ tức thường xuyên khi họ tìm cách tối đa hóa lợi nhuận của cổ đông ngoài lợi nhuận từ tăng trưởng giá trị cổ phiếu. Các công ty trong các ngành công nghiệp sau được cho là đang duy trì một hồ sơ chi trả cổ tức thường xuyên: nguyên liệu cơ bản, dầu khí, ngân hàng và tài chính, y tế và dược phẩm, và các tiện ích. Các công ty có hình thức hoạt động như ủy thác đầu tư bất động sản (REIT) cũng là những công ty trả cổ tức hàng đầu. Các quỹ cũng có thể chi trả cổ tức thường xuyên như đã nêu trong mục tiêu đầu tư của họ.
Các công ty khởi nghiệp và các công ty có mức tăng trưởng cao khác, chẳng hạn như những công ty trong lĩnh vực công nghệ hoặc công nghệ sinh học, có thể không chi trả cổ tức thường xuyên. Vì các công ty như vậy đang trong giai đoạn phát triển ban đầu và có thể phải chịu chi phí cao (cũng như thua lỗ) do các hoạt động nghiên cứu và phát triển, mở rộng kinh doanh và vận hành, họ có thể không có đủ tiền để chi trả cổ tức. Ngay cả các công ty tạo ra lợi nhuận từ giai đoạn đầu đến giai đoạn giữa cũng tránh việc thực hiện chi trả cổ tức nếu họ đang hướng tới việc tăng trưởng, và có thể muốn đầu tư lợi nhuận vào hoạt động kinh doanh thay vì trả cổ tức.
Ngày trả cổ tức
Thủ tục chi trả cổ tức tuân theo thứ tự thời gian của các sự kiện và ngày trả cổ tức rất quan trọng để xác định các cổ đông đủ điều kiện nhận cổ tức.
– Announcement Date – Ngày thông báo: Cổ tức được ban lãnh đạo công ty công bố vào ngày thông báo và phải được các cổ đông chấp thuận trước khi chi trả cổ tức. – Ex-dividend Date – Ngày chia cổ tức: Ngày hết hạn đủ điều kiện chia cổ tức được gọi là ngày chia cổ tức hoặc đơn giản là ngày hết hạn. Chẳng hạn, nếu một cổ phiếu có ngày hết hạn vào thứ Hai (ngày 5/5), thì các cổ đông mua cổ phiếu vào ngày đó hoặc sau ngày đó sẽ KHÔNG đủ điều kiện nhận cổ tức vì họ đã mua nó vào hoặc sau ngày hết hạn cổ tức. Các cổ đông sở hữu cổ phiếu một ngày làm việc trước ngày giao dịch cũ – tức là vào thứ Sáu (ngày 2/5) hoặc sớm hơn – sẽ nhận được cổ tức. – Record Date – Ngày ghi nhận: Ngày ghi nhận là ngày giới hạn, được quy định bởi một công ty, để xác định cổ đông nào đủ điều kiện nhận cổ tức.
– Payment Date – Ngày thanh toán: Công ty phát hành chi trả cổ tức vào ngày thanh toán, đó là khi tiền được trả vào tài khoản của nhà đầu tư.
Tại sao các công ty trả cổ tức?
Các công ty trả cổ tức vì nhiều lý do. Cổ tức được các cổ đông xem là phần thưởng cho sự tin tưởng của họ đối với công ty và ban lãnh đạo công ty. Các khoản chi trả cổ tức phản ánh tích cực về tình hình hoạt động của công ty và giúp duy trì sự tin tưởng của các nhà đầu tư. Cổ tức cũng được các cổ đông yêu thích vì chúng được coi là thu nhập miễn thuế cho các cổ đông ở nhiều nước, trong khi lợi nhuận vốn nhận được thông qua việc cổ phiếu tăng giá là phải chịu thuế. Các nhà đầu tư ngắn hạn cũng thích nhận cổ tức vì chúng mang lại lợi nhuận miễn thuế trong thời gian ngắn.
Một công ty thông báo chi trả cổ tức có giá trị cao có thể chứng minh rằng công ty đang hoạt động tốt và tạo ra lợi nhuận tốt, nhưng nó cũng có thể chỉ ra rằng công ty không có các dự án phù hợp để tạo ra lợi nhuận tốt hơn và thay vào đó họ trả cho các cổ đông bằng tiền mặt dư thừa không được sử dụng.
Thông qua lịch sử chi trả cổ tức của công ty, việc giảm hoặc loại bỏ số tiền trả cổ tức có thể báo hiệu cho các nhà đầu tư rằng công ty có thể gặp rắc rối. Ví dụ: một trong những công ty công nghiệp lớn nhất của Mỹ General Electric Co. (GE) công bố kế hoạch tài chính bao gồm giảm cổ tức khoảng 50%, nó đi kèm với việc giá cổ phiếu GE giảm hơn 7% vào ngày 13/11/2017.
Tuy nhiên, việc giảm số tiền cổ tức hoặc không chi trả cổ tức không nhất thiết phải là một công ty đang gặp vấn đề. Có được thông tin rõ hơn về hoạt động kinh doanh, ban lãnh đạo của một công ty có thể có kế hoạch đầu tư tiền tốt hơn vào một dự án có lợi nhuận cao, có khả năng giúp các cổ đông tốt hơn về mặt lâu dài so với lợi nhuận nhỏ mà họ sẽ nhận khi chi trả từng phần.